HAURREN ESKUBIDEEN ADIERAZPENA KIROLETAN

Adierazpen hau 1988.urtean egin zen eta 11 zati ditu:

1. KIROLA EGITEKO ESKUBIDEA: kirola egin nahi duen haur bati, klub battek ere, ezin diezaioke ezetzik esan. Klubari eta entrenatzaileari dagozkie, haurraren ezaugarrietara moldatzen diren ariketak eskeintzeak. Kirolan bortizkeria deuseztatzeko, txikitatik joku garbia irakatsi behar zaie.
2. DIBERTITZEKO ETA UME MODUAN JOLASTEKO ESKUBIDEA: 7-8 urteetako haurrek eta 12-13 urte bitartekoek modu ezberdinean ulertzen dute kirola. Beraz, lehenengoentzat entrenamenduak berehalakoak, ludikoak eta anitzak izan behar dira. Bestalde, bigarrenentzat, ludikoa eta aniztasuna alde abtera utzi barik, kirolaren hezkuntza erakutsi behar zaie.
3. EGOKIA DEN INGURUNE BATEZ GOZATZEKO ESKUBIDEA: doping-aren aurka jokatu behar dugu. Zentzu honetan, entrenatzaileek doping-aren aurka parte hartu behar dute eta gogotsuki aritu, haurrei beraien oposaketaren arrazoi etiko, mediku eta psikologikoak azalduz.
4. TRATU EGOKIA JASOTZEKO ESKUBIDEA: umea harremanetarako duina kontsideratzea suposatzen du. Alde batetik, haurrek beraien entrenatzaileekin hitz egiteko gaitasuna dutela azpimarratu nahi du. Bestetik, ume batzuekin egiten diren astakeriak, hala nola, zaltzea edo elkartrukatzea zalatu nahi ditu, umeak ez baitira diru sarrerak edo eskulanabez moduan kontsideratu behar.
5. ENTRENAMENDU BAT JASOTZEKO ETA PERTSONA TREBEEN ARTEAN EGOTEKO ESKUBIDEA: entrenatzaileen pedagogiako, psikologiako eta fisiologiako kalitatezko hezkuntzari dagokio. Bide batez, entrenatzaile trebeenak txikienez arduratu behar dira, kirolaren haztapenak oso garrantzitsuak direlako, erabakigarriak direla ez esateagatik.
6. ENTRENAMENDUAK ERRITMO DESBERDINATARA EGOKITZEAREN ESKUBIDEA: alde batetik, garapenaren etapa nagusiei dagokio; bestetik, garapenaren indibidualaren erritmoa merezi duen kontsiderazioari.
7. GARAIPENERAKO AUKERA BERDINAK DITUZTENEKIN LEHIATZEKO ESKUBIDEA: kirolan, irabaztearen eta galtzearen esperientziak, ezinbesteko aukerak dira autoestima eta besteekiko errespetua garatzeko. Horregatik, berdinen arteko lehiak sustatu behar dira, umeen garapen egokia bultzatzeko.
8. EGOKITUTAKO LEHIAKETETAN JARDUTEKO ESKUBIDEA: lehiaketak haurren ezaugarri desberdinetara egokitu behar dira, eta umeen adina oso kontutan hartu behar dute.
9. SEGURTASUN OSOZ KIROLA EGITEKO ESKUBIDEA: azpiegiturak, jolasteko zelaiak eta jardueren praktikak, haurren errealitate psikiko eta fisikoetara egokitu behar dira. Horrela, umeen segurtasun sentsazioa gora doa, espazioa kontrolatu ahal duelako.
10. DESKANTSATZEKO DENBORA IZATEAREN ESKUBIDEA: maiz, oporretan haurrak kirol jarduerak egitera bultzatzen dituzte. Kirolak eta ikasketak bateratzen dituzten haurrek, deskantsatzeko denbora ere izan behar dute.Gainera, ez da ohikoa haurrei nekatuta daudela entzutea, beraz, helduei dagokie deskantsatzeko denbora hauek kontrolatzea.
11. IRABAZLE BAT EZ IZATEKO ESKUBIDEA: baita irabazle izateko eskubidea ere. Horrela nahi badu eta horretarako gaitasuna badauka, adin batetik aurrera, kirolari gazteak, kirolaren jarduera gogortu ahal izango du; edo bestetik, kirol jarduera praktikatzen jarraitzea eragiten dion plazerragatik eta besteekin egoteko nahiagatik. Kasu bietan, umeetan praktikatutako kirolaren oroitzapen ona izango du.